SHIWUMBE SHEMA
Baanda
Mngu hatimizi ho wumba ye ziumbe, adjiviwa.
Hapvasa ngena wanadamu na zinyama naye haka huwawonesa ye mahaba ya
hahe.
MDRUMSHE, BWUMBWA DJEMA LA MNGU
Ye mndru
wa mwiso ya wumbwa ni Mngu Hawa, Hawa hawumbwa yake mdrumshe wa Adamu.
Mngu
haka hawumbu mdrumshe ha ndziya ndjema.
Mngu hamnika wushindzi Wa hu zaya.
Mdrumshe ye wumba mwanadamu wangina ha huzaya.
Mngu
hawumbu mdrumshe na saha likawo ndo mahala ye mwana ya huwawo. Saha yisho shombo shema. Wandru wahe ye
sayansi wa rumiya mapessa mendji yili wafanye Saha sha kawadjashinda. Mwana kadji wuhuwa mahala marwadji tso nde
harumwa li saha. Saha nde lijuwawo hulela mwana wo wakati wa lathimu. Yinu nde
mana mdrumshe yaliyo muhimu harumwa le bumbwa la Mngu.
Na
ridunge ye hadissi ya wandruwashe wandza
Mngu ne heli Mngu ya wandza.
1. YINU NDE HADISSI YAHE MDRUMSHE
YAKA WUPARWA HADJARA.
Baanda
ya maha zihwi zine (4000) ya pvira pvaka mdrumshe yaka hu pwarwa Hadjara ya
puha Misri naye haka mrumwa harumwa daho la mdru tadjiri swafi, Ibrahima ne
mdrumshe wa hahe Sara. Sara kadjaka ya
zaya mwana. Ntsihu yizo ye mrumwa haka
wudjuwa huzaya mwana yanike ye mwinyi le daho.
Sara hambiya ye mdrume wahe Ibrahima yarenge Hadjara yake mdrumshe yili
wa hundre mwana. Wakati Hadjara ya
tanabahi huka ngena hamili handisa humwangaliya Sara shinamna na humsinya
mpuwa, na Sara handisa humrenga shinamna hata Hadjara ha roha ho dahoni ha
hwenda harumwa ye ntsi nkapvu (desert).
Ha
kantsi bapvuni mwa bwe laka wu heza maji, kadjaka wujuwa ye mahala ya hwenda
natsena ye mahala yadjo parisa wo wandru wahahe. Ze ndrongo zimu zika humtabisha halisi hata
zimheza wusiwu. Hatrawa harumwa ye ntsi
nkapvu. Mdrumshe yaka na hamili
katsudjuwa mahala ya hwenda na tsena katsudjuwa mahala ya huredjeyi. Kadjakana mbahindru ya hula hahusayidiya ye
roha ya hahe pvwa modja ne mwana yakaya mbani hahe.
Harumwa
wakati mshashi pvwaka mndru yamrongoza na ye mdru wola haka humdjuwa. Hampara le dzina la hahe. “Hadjara, mrumwa wa Sara, wula ndaho nguwendo
ndaho?”
Hamwagaliya na wu djuwuzisa ye mana kadjaka ya muyishiya
o wakati yaka hudja. Kadjaka wudjuwa ye
mdru wola ye mana kadjaparo humona harumwa ye mayesha ya hahe. Ye mdru wola haka djindru ne matso ya hahe
yaka huwala hama
Nuru, Hangaliya Hadjara ha mahaba na humsikiniya. Haka hudjuwa haina ndrongo za husiyana na
Hadjara. Linu lika dayika la Mngu la
muwona wakati yaka harumwa ye ntsi nkapvu hayetshe harumwa taambu pvwatsina
mbahindru ya hula.
“Tsi
trawa ho dahoni naka hurumishiha,” Hadjara hamwambiya.
Li
Dayika limdjibu, “Redjeyi ho dagoni wakaya hurumishiha wende wa watuen. Ngamdjo ndjeza o wadjuhu wa haho wake
wendji. Ngudjo zaya mwana mme. Ngudjo mpara Ismaila, yi fassiri yahe le
dzina linu ‘Mngu ye huyishiya’ yemana hawono ye namna wuliyo harumwa
taambu. Hayishiya ye zililo za haho.”
Li
dayika lendezalo na Hadjara haka adjipviwa kabisa. Hamba,”Mngu nguniwono!” Hashemeza na huruka
ha furaha. Haka tayari ha huredjeyi ho ha Sara.
“Hamba Mngu ngudjuwo hayina ndrongo zanihusui! Ntsi hamitshe! Mngu hanidjiliya ha hunirongoza!”
Hadjara
hapara Mngu yikawo nde yamrongoza ”EL ROI” yaani wewe nde Mngu
wuniwonawo.
Ye
hadissi yinu ndzuzuri kabisa wusoni mwa o wana washe piya ye mana nge yambawo
huka Mngu ye huwawona o wakati waliyo harumwa taambu na fikira no wakati
watsona mbahindru ya hula...
Mngu ngu
rongozo wanawashe harumwa ye hadissi ya Hadjara mdzadza wa Ismaila, ngu
wawoneso huka ye wu wandza. Mngu handza
Hadjara kiyasi hata hamdjiliya harumwa ye ntsi nkapvu wakati yakaya
hayetshe na hulila. Mngu ngu handzo wewe tsena naye nge tayari ya
huyishiliye wakati wuliyo harumwa taambu hama
nde heli ya yishiliya Hadjara.
Harumwa
maha kume na minane hwendeleya maha kumi na shenda Hadjara hadjiriwa ne ze
ndrongo zila tsena hatolwa ho dahoni ha Sara pvwadzima ne mwana hahe. Mngu hamuyishiya tsena pvo yaka hulila
harumwa ye ntsi nkapvu naye hamdjiliya tsena ha humsayidiya. Mngu ye hufanya ze nrongo zinu dayima.
Kadjaparo redjeyi dingoni.
Yeye
huyishiya o wakati wulilawo Ngudjo husayidiya wakati ye roho yaho yidjo
humliliya. Hayina mahala wuliyo ngudjo hudjiliya wakati wumtsahawo
msada.
2. MDRUMSHE
HARUMWA ISIMA
Wusiku Isa haka
hupvira harumwa bavu likopwara Samariya, libavu linu lilo wudjulihana ha li
dzina la West bank. Djuwa lika kali na
pvakaya gapva na Isa aka na nyora. Ha
tsengeleya ha kantsi bapvuni mwe she isima.
Suku yizo ye zisima zika zile kabisa nayeka mndru ngwandzo ya rehe
madji, aka wubaliya siyo na hamba nde yili ya shinde ya rehe ye madji.
“Ngudjo djuwa
wunipve mba madji ninwe?” Isa hamuzisa.
Awono midjuza. Mdrumume kadjakana furswa
ya hurongoza mdrumshe ho pvwendze, za pvili ye mdrumshe wola hakaya mdrumshe wa
shi Samariya ne mayahudi (majufu) kwadjaka hurongozana no wandru wa shi
Samariya.
Isa haka hudjuwa
yizo yaka hutsha. Hamwambiya, “Hayina
mndru yadjo hunwa ye madji yawo ngudjokana nyora tsena. Mndru wudjo hunwa ye madji nidjomnika, kana
huparo hukana nyora tsena, mana ye majdi ni djomnika ngayadjokaya hama madji ya rohawo
harumwa bwe la mlima. Na tsena madji
yawo ngayadjo wukaya madji yahe mayesha yahe.”
Isa hambiya mdrumshe
wola yende yapare ye mdrume wahe ye mana
ngwandzo ya warongoze o wayili. Mdrumshe hamdjibu wukaya katsina mdrume. Isa
hamba: “Tsidjuwa. Wukana wandruwawume watsano ne mdrume
wulonaye hapvasa kadjahulola.”
Isa hamba baandhwi
ya wandru wo kwawabudu Mngu ha wu kweli.
“Mngu ye roho,” Isa hambiya
mdrumshe wola. Mndru yambuduwo Mngu
yilathimu ya mwambudu ha roho na wukwelu.”
Yaani halathimu ya mwambudu Mngu ha roho sha tsi ha zi trendwa.
Isa hafanya ndrongo
ndjema. Hambiya ye mdrumshe wola huka yeye isa nde mkombozi, Kiristi ikawo
wakahumlinda.
Mdrumshe wola hara
mbiyo wusiha ho mdjini yili ya pare wandru wadje harumwa she isima wa ishiye ye
mndru yikawo yamwambiya ze ndrongo ya fanya piya.
kana hu badiliha, ye
wu yishiya wakati wu lilawo. Ngudjo
husayidiya wakati ye roho yaho yidjo humliliya. Hayina mahala wudjo hukaya
ngudjo hudjiliya eka ngumtsaho msaanda.
Ye mwana mshe woyi
harendeha mnashiyoni wa Isa pvadzima na wandru wendji womdjini wakati wa yishiya Isa ya rongowa. Wamba:
“Hapvasa yinu ridjuwa hukaya ye mndru woyi nde Mkonbozi wahe ye Duniya.”
3. MDRUMSHE SUSU
Isa Hakaya harumwa
nyumba nyitwaharifu ya humwambudu Mngu aka husomose wandru ndrongo za husana na
Mngu.
Kungu manyo la
wandru wa dini wamdjiliya. Madhwamana wa
mdji wabaliya mwana mshe. Ye mwanamshe
haparisiwa na twabiya za wu fanya zina.
Wandru mababa wanu waka handza wamreme mawe hata yafe.
Isa hanyama pvontsi,
andisa hwandziha pvontsi he shaya sha hahe. Ha wambiya: “yekaya ngapvo mndru harumwa nyi ntsona
dhambi, nakaye wahanda yamreme bwe. ”Hanyama tsena pvontsi handziha. Wandru mababa wala wa daza. Wandisa huwenda zawo, wo wahu no wa
titi. Kapvatsi hata mndru ya pveha bwe.
Isa hawusisa ye mwana
mshe: “Mama, wandru waka pvanu wende
daho? Kapvatsi mndru yahuhukumu?”
Hamdjibu “Kapvatsi,
Baba.”
“Nami pvangu
ntsuwuhukumu,” Isa hamwambiya. “Enda
zaho, wutsifanye dhambi tsena!”
Yinu nde li sharuti
Isa yamnika. Yi ladhimu ya rentsi ye
madhambi! Ya yenshi na mndrume mdzima sha tsi wayili hawu wa raru.
Karitsudjuwa yizo
Isa yandziha pvontsi. Ndrongo ndzima nde
ridjuwawo ha wukweli: Isa haka na
mastehi mendji harumwa wow ana washe na Mngu hanika o wanawashe ndrongo muhimu
kabisa harumwa ye duniya. Ziliyo muhimu, Mngu ye hwandza rimuanbudu he Roho na
wu kweli. Mngu ngwandzo ya rionese ye
mahaba ya hahe wusoni mwa o wana washe.
Ngwandzo wana washe wa rentsi ze twabiya mbi za duniya za duniya wa
dunge ze twabiya za Mngu na hu mwembudu ha wukweli. Ha wumbu wana washe na yeye ngwandzo
yanbudiwa hayetche.
Masuala:
Tabiya hindri nde
wumfikiriyawo Isa djumwa o wanawashe?
Ye mana hindri Isa
yalo na mastehi djumwa o wanawashe?
Masuala:
Hadissi
1:
1. Ye mana hindri wu fikiriwo le dayika la Mngu
lika li muzisa Hadjara le suala linu:
Wula ndahu ngwendo ndahu wakati yikawo lika wudjuwa ze ndrongo za
husiana Hadjara?
2. Yeleza heli
wufikiriwo o wakati Hadjara yaka ya tolwa ho dagoni ha hwenda harumwa ye ntsi
nkapvu. Wuparo djiliwa na ndrongo hama
nda zinu?
3. Ngufikiri hindri
harumwa le kalima linu: “Mngu ya
niwonawo”?
Hadissi
2:
Tafawuti hindri
yiliyo bayina ye madji rinwawo ayina wusiku ne madji Isa yaka hu
yapvumbuwa?
Namna hindri wudju
yeleza ye madji ya yenshiwo yanu?
Namna hindri Mngu
yatsahawo rimwambudu?
Hadissi
3:
Ndrongo hindri
wufikiriwo Isa yaka yandziha pvontsi ya tsongesa o wandru wenda zwo?
Sharuti hindri Isa
yanika ye mdrumshe wakati yamswamihi ?

Ye
hadissi ya Hadjara ya handa yo wu hundriha harumwa ye shiyo sha handa sha he
Tawureta na ze hadissi mbili za mwisso zi pvumbuwawo Isa ngizo harumwa ye
Indjili.